Suriye’de Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin akabinde, ülke değerli bir yine yapılanma sürecine girdi. Esed idaresinin baskıcı siyasetleri, ekonomik kriz ve iç savaşın akabinde, Suriye halkı nihayet bir umut ışığı görüyor. Yeni idarenin, ülkenin dört bir yanındaki güvenlik, insani yardım, terörle çaba, ekonomik kalkınma ve milletlerarası alakalarda attığı adımlar, Suriye’nin yine doğuşunun habercisi olarak öne çıkıyor.
Esed rejiminin zulmünden kaçan milyonlarca Suriyeli, başta Türkiye, Lübnan ve Ürdün olmak üzere yıllarca sığındıkları komşu ülkelerden vatanlarına geri dönmeye başladı. Rejim zıddı muhalefetin idaresi devralmasının akabinde, güvenlik ve istikrara yönelik tedbirler alınmaya başlandı. Yeni idarenin güvenlik tedbirleri ve barışçıl tavrı, mültecilerin geri dönüşünü teşvik ediyor. Türkiye’deki Suriyeli mülteciler, 61 yıllık Baas rejiminin devrilmesi sonrasında ülkelerine dönmek için Hatay’daki Cilvegözü, Yayladağı ve Zeytindalı hudut kapılarını kullanıyor. Kilis’teki Öncüpınar Gümrük Kapısı’nda da yoğunluk görülüyor. Geri dönen Suriyeliler, yıkılan kentlerin tekrar inşa edilmesinde ve lokal işletmelerin tekrar açılmasında değerli bir rol oynuyor. Bu durum kısa vadede ülke iktisadının tekrar canlanmasına katkı sağlayacak.
Rejim devrinde, bilhassa Suriye’nin güneydoğusunda Captagon üretimi yaygınlaşmış ve bu uyuşturucu hususlar, hem iç piyasada hem de yurtdışında önemli bir pazar bulmuştu. Bu yasa dışı ticaret, hem halk sıhhatini tehdit ediyor hem de bölgedeki güvenlik problemlerini artırıyordu. Yeni idare, Captagon üretim tesislerini imha etmeye yönelik kapsamlı bir operasyon başlatarak, ülkenin dört bir yanındaki uyuşturucu imalathanelerini imhaya girişti. Kelam konusu adım, ülkenin milletlerarası alanda daha sağlam bir partner haline gelmesine katkı sağlayacak.
Esed rejimine yönelik yıllarca süren memleketler arası yaptırımlar, Suriye iktisadının çöküşüne neden olmuştu. Yabancı yatırımlar durdu, dış ticaret azaldı ve halkın ömür standartları önemli biçimde düştü. Lakin Esed rejiminin devrilmesiyle birlikte, memleketler arası toplum Suriye’deki yeni hükümetin siyasetlerini olumlu bir formda değerlendirmeye başladı. Birçok ülke, Suriye’nin özgür irade ile yapılan seçimlerden sonra yeni bir hükümet kurarak, milletlerarası yasalar çerçevesinde demokratik bir sistem kurmasını destekliyor. Son olarak ABD’li kimi Kongre üyeleri ABD idaresine mektup göndererek Esed rejiminin devrilmesinden sonra Suriye’ye yaptırımların geçiş sürecine takviye olacak formda askıya alınması davetinde bulundu. Yaptırımların kalkmasıyla milletlerarası ticaretin tekrar açılması, dış yatırımcıların ülkeye dönmesi ve ekonomik kalkınmanın hızlanması bekleniyor.
Suriye’deki iç savaş boyunca, Esed rejimi, milletlerarası insani yardımların ülkeye girmesini engellemiş ve birçok bölgeye yardım ulaştırılamamıştı. Artık ise yeni idare, ülke çapında insani yardım teşebbüslerine onay veriyor. Birleşmiş Milletler, Kızıl Haç ve başka milletlerarası yardım kuruluşlarıyla yapılan mutabakatlar sonucunda, bilhassa savaştan en çok etkilenen bölgelere besin, su, tıbbi materyal ve öteki temel gereksinimler gönderilmeye başlıyor. Bu yardımlar, yalnızca savaş mağdurlarının hayat şartlarını güzelleştirmekle kalmıyor, tıpkı vakitte sıhhat hizmetlerinin tekrar sağlanması, eğitim alanında büyük adımlar atılması ve altyapı projelerinin hızlandırılması için de büyük bir fırsat yaratıyor.
Suriye iç savaşında, DEAŞ, YPG-SDG/PKK üzere terörist kümeler, ülkenin farklı bölgelerinde güç kazandı. Bu kümelerin işlediği savaş kabahatleri, mahallî halkı ve ülkenin altyapısını büyük ölçüde tahrip etti. Lakin yeni hükümet, terörle çabada kararlı bir tavır sergileyerek, bu örgütlerin tesirini sonlandırmaya başladı. PKK’nın denetimindeki Tel Rıfat, Deyr ez-Zor ve Mümbiç özgürleştirildi. Rakka’da halk terör örgütü PKK/YPG’nin kentten ayrılması talebiyle şov düzenledi. Kısa vakit içerisinde Rakka ve Ayn-el Arab’a da operasyonların başlayacağı ve ülkenin terörden temizleneceği öngörülüyor.
Esed rejiminin çökmesi sonrası yeni idare, Suriye’nin toprak bütünlüğünü sağlamaya yönelik kararlı bir tavır sergiliyor. HTŞ’ye bağlı Siyasi İşler Dairesi Sözcüsü Ubeyde Arnaut, Suriye’nin birlik içinde kalması gerektiğini ve hiçbir modülünün yeni hükümetin denetimi dışında kalmaması gerektiğini vurguladı. Aranout, El Arabiya televizyonuna yaptığı açıklamada, “Ülkenin rastgele bir yerinin Şam hükümetinin denetimi dışında kalmasını kabul etmiyoruz” dedi.
Suriye’de geçiş hükümetinin kabinesi açıklandı. Muhammed el-Beşir’in süreksiz hükümetin başbakanı olacağı açıklanmıştı. İçişleri Bakanlığı’na Muhammed Abdurrahman, Adalet Bakanlığı’na Şadi Muhammed el-Visi, İktisat Bakanlığı’na Basil Abdulaziz ve Medya Bakanlığı’na Muhammed Yakup el-Ömer getirildi. Tarım Bakanlığı’na Muhammed Taha el-Ahmed, Sıhhat Bakanlığı’na Mazen Muhammed Dakhan, Dini Vakıflar Bakanlığı’na Housam Hajj Hüseyin ve Eğitim Bakanlığı’na Nazi