Ayvacık ilçesine bağlı Gülpınar köyündeki Apollon Smintheus Kutsal Alanında 1980 yılında başlayan hafriyat ve onarım çalışmalar Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Arkeoloji Kısmı’ndan Doç. Dr. Davut Kaplan başkanlığında, farklı bilim kısımlarından uzman ve öğrencilerden oluşan yaklaşık 20 kişilik bir grupla gerçekleştiriliyor. Çalışmalar Kültür ve Turizm Bakanlığı, Türk Tarih Kurumu tarafından destekleniyor.
Bu yılki hafriyat çalışmaları Apollon Smintheus Kutsal Alanının kuzeybatısında yer alan Nekropoliste (mezarlık) sürdürülüyor. Bu yılki hafriyatlar sırasında iki kiremit mezar bulundu. iki kiremit mezarından biri bayan, birisi de çocuk mezar olarak tespit edildi. Nekropoliste devam eden hafriyat çalışmaları sırasında hafriyat grubu duvar tabanında yaklaşık 1700 yıllık bir kiremit mezar tespit etti. Takım kiremit mezarda arkeolojik çalışma olarak fotoğraflama, gerekli çizimler, belgeleme yapacak. Hafriyat çalışması sırasında kiremit mezardaki kiremitler basamaklı olarak nizamlı bir biçimde kaldırılıyor. Kiremitlerin de tasnifleri, çizimleri, ölçüleri sonrası mezardan çıkacak olanlar Antropologlar tarafından incelenecek. Mezarın Roma mı, Bizans devrine mi ilişkin olduğu ortaya çıkacak.
“AMACIMIZ KUTSAL ALANI BAŞKA KENTLERDEN AYIRMAK”
Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Arkeoloji Kısmı ve Apollon Smintheus Tapınağı Hafriyat Lideri Doç. Dr. Davut Kaplan, 2024 yılı hafriyat çalışmalarını bir ay evvel başladıklarını ve bir ayda sürdüreceklerini belirterek, “Yaklaşık 20 kişilik bilim takımı var. Bunlar daima değişim içerisinde, toprakta çalışan personel ve öğrencilerimiz var. 2 başka bölgede çalışıyoruz. Birincisi Nekropolis alanı dediğimiz ölülerin gömüldüğü alan. Bir oburu de Romalıların ömür alanları, lakin bu hayat alanı bir kent değil daha çok kutsal alan. Kutsal alanda çalışanların, hizmet verenlerin yahut burada yaşamayı heves eden insanların hayat alanları çok daha hoş. Emelimiz kutsal alanı öteki kentlerden ayırmak ve insanların din manasında yada dini nasıl ettiklerini, nasıl faydalandıklarını, hem ömür alanlarını hem de ölülerine bakarak biraz daha açıklamak istiyoruz. O yüzden yoğunluğumuz Nekropol ve hayat alanı ortasındaki bir noktada devam ediyor” dedi.
“BİR KİREMİT MEZAR BULDUK”
Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Doktora öğrencisi ve Hafriyat Lider Yardımcısı Tuğçe Kocael, şu anda Smintheion/Gülpınar hafriyatında bulunduklarını belirterek, “Geçen yıl Nekropol alanında çalışmalarımız başlamıştı. Jeofizik taramaları sonrası elde ettiğimiz datalar doğrultusunda çalışmalarımıza devam ediyoruz. Açtığımız açmalarda, bulduğumuz buluntular gerekli tasnif, belgeleme ve çizim çalışmalarından geçtikten sonra materyal deposuna kaldırılıp, yıl uzunluğu içerisinde çalışmalarımıza devam ediyoruz. Şuanda bulunduğumuz Nekropol alanında duvar tabanlarını kazıyoruz. Bu çalışmalar sırasında duvar tabanında bir kiremit mezar bulduk. Genel olarak bu Nekropol alanındaki gereçlere baktığımızda M.S. 1 ila en geç 5’inci yüzyıla kadar materyaller göstermekte. Çıkan gereçlere baktığımızda daha çok profil veren, seramik modüllerine rastlamaktayız. Mezarlar açısından değerlendirdiğimiz takdir de ise kolay gömü halinde kiremit mezarlara rastlıyoruz. Bulduğumuz bu mezarlarda bir meyyit ikramına rastlayamadık. Üzerinde bir kiremit mezar var lakin yığılmış olan topraktan, baskısından kiremit kesim modül halinde evreli olarak çıkarıyoruz. 2023 yılında bu alanda bulunan kiremit mezarlar açısından da bir kıymetlendirecek olursak, ağır tahrip sonucu iskeletlere rastlamıştık. Bunun içerisinde çocuk, anne ve baba formunda bir aile olduğunu düşündüğümüz bir kümemiz vardı. Bu sene bulduğumuz iki kiremit mezarından biri bayan, birisi de çocuk mezar, kiremit mezar tespit etmiş olduk. Şu anda çıkan mezarın ne olduğunu bilmiyoruz. Gerekli tasniflerimiz var. Öncelikle sistemli olarak etrafın açılması, fotoğraflama, gerekli çizimler, belgeleme daha sonra kiremitlerin evreli olarak nizamlı bir halde kaldırılması, onların gerekli bir formda tasnifleri, çizimleri, ölçüleriyle etap evre gideceğiz. Çok uzun süren bir çalışma diyebiliriz” diye konuştu.
